Nederlandse bedrijven kunnen niet zonder arbeidsmigranten. Maar fatsoenlijke slaapplekken zijn er voor hen nauwelijks. Daardoor wonen ze in slechte omstandigheden en soms op illegale plekken. Bedrijven die gebruik maken van de goedkope en flexibele inzet van buitenlandse werknemers dragen daar nauwelijks verantwoordelijkheid voor.
Kwetsbare positie voor arbeidsmigrant
Arbeidsmigranten zitten in Nederland in een kwetsbare positie. Uitzendbureaus regelen niet alleen werk, maar ook een woning. In Nederland is een groot gebrek aan slaapplekken voor buitenlandse arbeiders. Het lukt gemeenten niet om dat op te lossen. Zo proberen ze in de Bollenstreek, waar het pand met de veertig Spanjaarden staat, al jaren meer huisvesting te realiseren. In 2014 sloten de gemeenten samen met ondernemers een convenant. Er zouden 8.000 bedden bij moeten komen. Acht jaar later zijn er slechts een paar honderd slaapplekken gerealiseerd. Wat sinds 2014 wél is toegenomen is het aantal arbeidsmigranten dat in de regio werkt. In de laatste cijfers uit 2019 zijn dat er al twee keer zoveel.
Dat het realiseren van huisvesting niet lukt, heeft volgens de gemeente Lisse tal van oorzaken. De locaties zijn moeilijk te vinden, en als dat wél lukt zijn er vaak genoeg raadsleden en buurtbewoners die zich geroepen voelen om uit te leggen dat dit niet de juiste plek is. Maar de streek kan niet zonder arbeidsmigranten. De buitenlandse werknemers houden de bollentelers draaiende, werken in de grote distributiecentra, horeca en in de bouw. Waar de werknemers slapen is voor deze bedrijven bijzaak.
Arbeidsmigranten in tijdelijke banen
“Tachtig procent van de arbeidsmigranten zit na vier, vijf jaar nog steeds in een tijdelijke job via een uitzendbureau of een tussenpersoon. Dat maakt het voor de bedrijven waar deze mensen uiteindelijk werken vrij makkelijk om te zeggen: ‘Tja, wij zijn niet de werkgever.’ Zo kunnen ze allerlei verantwoordelijkheden over de schutting gooien”, vertelt Jan Cremers, arbeidssocioloog en bestuurslid van het Kenniscentrum Arbeidsmigranten.
Wanneer Cremers zich over het lot van buitenlandse arbeiders uitlaat, haalt hij graag Philips aan. Vorige eeuw stampte het elektronicaconcern hele wijken uit de grond voor zijn werknemers in Eindhoven. Het waren andere tijden, maar het is een mentaliteit waar de ondernemers van nu wat van zouden kunnen leren, vindt Cremers. Volgens hem moeten juist bedrijven de consequenties dragen, als ze willen profiteren van de goedkope en flexibele arbeid van arbeidsmigranten.
Daar ligt volgens Cremers ook een rol voor gemeenten: “Op het moment dat, ik noem maar wat, Amazon zich bij een kleine gemeente meldt dan is er geen tegenspel. Dan wordt zo’n gemeente overdonderd en denken ze: ‘Goh wat fantastisch dat zo’n bedrijf zich hier wil vestigen.” Dat er dan ook een paar honderd slaapplekken voor arbeidsmigranten nodig zijn wordt in alle euforie nog wel eens vergeten, aldus Cremers.
Lees het volledige artikel via deze link. Bron: Pointer, 28 oktober 2022.
Dit artikel verscheen als onderdeel van een uitgebreide rapportage door het onderzoeksjournalistieke programma Pointer.
Bekijk het volledige overzicht van alle artikel via de website van Pointer. Of kijk zondagavond om 22.10 uur naar Pointer op NPO2.